Niebo w grudniu 2023 roku. Ku uciesze Starszych i Młodszych spisane

22 grudnia o 4:29 zacznie się zima.
To najkrótszy dzień w roku. Na skutek stałości prędkości obrotowej Ziemi i zmienności jej prędkości orbitalnej, ten dzień nie odpowiada jednak ani najwcześniejszemu zachodowi Słońca ani jego najpóźniejszemu wschodowi. Te zjawiska mają miejsce odpowiednio 12 grudnia i 31 grudnia.

Kwadry Księżyca tym razem bez szaleństw, czyli zaćmień:
            ostatnia kwadra 5 grudnia (o godzinie 6:51);
            nów 13 grudnia (0:33);
            pierwsza kwadra 19 grudnia (19:41);
            pełnia 27 grudnia (1:34).

W swoim ruchu wśród gwiazd Księżyc będzie mijał kolejno:
Wenus 9 grudnia (około godziny 16:00, ciała niebieskie znajdą się 4 stopnie od siebie, obserwacje należy prowadzić nad ranem);
Marsa 12 grudnia (8:00, 4 stopnie);
Merkurego 14 grudnia (5:00, 5 stopni);
Saturna 18 grudnia (2:00, 3 stopnie, obserwacje po zachodzie Słońca);
Jowisza 22 grudnia (13:00, 2 stopnie, obserwacje od zmierzchu do godziny 3:00).

Złączenia z Marsem i Merkurym będą niewidoczne, ponieważ planety świecą zbyt blisko Słońca. Spośród pozostałych trzech koniunkcji na uwagę zasługuje spotkanie Księżyca i Jowisza. Planeta świeci jasno i na wieczornym niebie znajdzie się blisko świecącej "połówki" Srebrnego Globu.

Dla formalności należy dodać, że 27 grudnia około 23:00 Merkury znajdzie się 4 stopnie od Marsa, ale również to złączenie zginie w blasku Słońca.

Kontynuując omawianie tego, czego nie da się zobaczyć, należy wspomnieć o maksymalnej elongacji wschodniej Merkurego (4 grudnia około 15:00) i dolnym złączeniu planety ze Słońcem (22 grudnia około 20:00). Warto jednak czekać, bo w połowie stycznia Merkurego da się dostrzec na porannym niebie.

W nadchodzącym miesiącu swoje maksima mają dwa roje meteorów: Geminidy (13/14 grudnia) i Ursydy (21/22 grudnia). Jak zwykle, trudno przewidzieć, jak duża będzie ich aktywność. Warto jednak spróbować zobaczyć kilka śladów Geminidów. Brak Księżyca na nocnym niebie będzie ułatwiał obserwacje.

I jeszcze komety. 9 grudnia w maksymalnej odległości od Słońca (aphelium) znajdzie się Kometa Halleya. Przebywa na tle gwiazdozbioru Hydry, ponad 35 jednostek astronomicznych od Słońca.  Na dobre warunki do jej obserwacji poczekamy do czerwca 2061 roku.

Udanych obserwacji!
Michał Matraszek