Kto ma rację w Calcasieu Pass?

Piotr Syryczyński

Przedstawiam komentarz do sporu pomiędzy Venture Global a klientami umów o skraplanie gazu do LNG. Nie mając (co oczywista) dostępu do źródłowych dokumentów procesowych pokazuję argumenty stron na podstawie plików publicznie dostępnych m.in. na stronie organu regulacyjnego (FERC).

FERC to organ odpowiedzialny za regulacje w energetyce w tym decydowanie czy dana inwestycja „ponadstanowa” a zatem też inwestycja służąca eksportowi danego nośnika energetycznego jest do zaakceptowania. Ponadto ten organ wykonuje czynności nadzorcze w zakresie np. zezwalania na uruchomienie (na wniosek podmiotu) takich inwestycji. Prowadzi też akceptację niektórych taryf (lub zezwala na niepubliczne linie przesyłowe) a także wydaje decyzje czy dana inwestycja przekraczająca granicę stanów jest potrzebna dla ekonomii kraju (ale można je podważać sądownie).

Jako jedna z niewielu amerykańskich instytucji regulacyjnych FERC jest mało podatny na polityczne zawirowania gdyż zarząd sprawuje pięciu komisarzy o dość długim czasie kadencji (na zakładkę między sobą). Jest też doskonała wyszukiwarka na ich stronie pozwalająca znaleźć wiele niezwykle interesujących dokumentów.

Spór pomiędzy Venture Global a klienta dotyczy tego dlaczego ciągle nie ma oficjalnie ogłoszonego końcowego uruchomienia terminala Calcasieu Pass a pomimo tego ten terminal wysyła na eksport z USA statki z LNG do różnych odbiorców. Ale te eksportowane transporty LNG nie trafiają do klientów umów, którzy podpisali umowy długoterminowe na skraplanie gazu. Tzn. odbiorcy, których nazwiemy tutaj A,B,C,D i E podpisali umowy, na mocy których przez kilkanaście lat powinni otrzymywać usługę skraplania gazu i odbierać gaz po cenie będącej funkcją ceny na rynku w USA plus określona cena za skraplanie tego gazu.

Obecnie jest deficyt zdolności do skraplania gazu w USA w stosunku do zapotrzebowania na gaz na innych rynkach, cena na rozliczeniach Henry Hub jest niska co oznacza, że na każdym z wyeksportowanych już około 200 statków z LNG zarabia ktoś inny a nie ci klienci, którzy mają umowy długoterminowe. W różnych publikacjach pojawiają się informacje jak duże szkody finansowe ponieśli już ci klienci długoterminowi ale tutaj nie zajmuję się tym tematem.

Poszczególni klienci (A, B, C, D i E) twierdzą, że naruszono zapisy ich umów - złożyli wiele publicznych oświadczeń, które łatwo można znaleźć w Internecie. Rozpoczęły się już procesy w tych sprawach i na pewno będą one relacjonowane przez media.

Zdecydowana większość piszących na ten temat nie zauważyła, iż z portalu FERC można spokojnie „wydłubać” istotne dokumenty, które załączam tutaj do tego artykułu. Po kolei wyjaśniam co znajduje się w tych dokumentach. Większość mediów powtarza bowiem tylko to co podały inne media, bez własnej analizy tematu. Do tego artykułu załączono dokumenty ponumerowane aby łatwo było je zidentyfikować.

No 1 to odpowiedź VG z 02.01.2024. Odpowiedź wskazuje, że zarzuty klientów są bezpodstawne a co więcej (zdaniem VG) mają służyć zdyskredytowaniu inwestora (VG). Co więcej wnioskodawca (jeden z pięciu klientów) próbuje pozyskać poufne dokumenty, do których (zdaniem VG) nie ma prawa w celu ich wykorzystania w procesie arbitrażowym (lub sądowym). Co więcej dokumenty zdeponowane przez VG w FERC mogłyby posłużyć konkurentom VG w celu uniknięcia problemów jakie VG ma obecnie z wdrożeniem swojej nowej technologii.

W odpowiedzi wskazano, iż VG postępuje zgodnie z decyzją FERC z 21.02.2019 (pliki w folderze CP15-550). Decyzja ta zezwalała na budowę i uruchomienie projektu i jest on cały czas nadzorowany przez odpowiednie biuro FERC na podstawie terminowo składanych dokumentów. Wyjaśnienia VG wskazują, że w zgodzie na budowę zastrzeżono 111 warunków, które musi spełnić VG zanim formalnie terminal może być zbudowany i uruchomiony. W szczególności FERC wpisał tam, że:

ENG: After first production of LNG, Calcasieu Pass shall file weekly reports on the commissioning of the proposed systems that detail the progress toward demonstrating the facilities can safely and reliably operate at or near the design production rate. … The weekly reports shall also include the latest commissioning schedule, including projected and actual LNG production by each liquefaction block, LNG storage inventories in each storage tank, and the number of anticipated and actual LNG commissioning cargoes, along with the associated volumes loaded or unloaded. Further, the weekly reports shall include a status and list of all planned and completed safety and reliability tests, work authorizations, and punch list items. Problems of significant magnitude shall be reported to the FERC within 24 hour

POL: Po pierwszej produkcji LNG Calcasieu Pass będzie składać cotygodniowe raporty z uruchomienia proponowanych systemów, które szczegółowo opisują postęp w kierunku wykazania, że obiekty mogą bezpiecznie i niezawodnie działać na poziomie zakładanej wielkości produkcji lub w jej pobliżu. … Cotygodniowe raporty obejmują również ostatni harmonogram oddania do eksploatacji, w tym przewidywaną i rzeczywistą produkcję LNG w każdym bloku skraplania, zapasy magazynowania LNG w każdym zbiorniku magazynowym oraz liczbę przewidywanych i rzeczywistych ładunków LNG oddanych do odbioru, wraz z powiązanymi ilościami załadowanymi lub wyładowanymi . Co więcej, cotygodniowe raporty będą zawierać status i listę wszystkich planowanych i ukończonych testów bezpieczeństwa i niezawodności, zezwoleń na pracę i pozycji na liście kontrolnej. Problemy o znacznej skali należy zgłaszać do FERC w ciągu 24 godzin

Zatem od samego początku było założenie, że ze względu na innowacyjną technologię skraplania proces rozruchu tego obiektu LNG do czasu osiągnięcia jego pełnej wydajności może trwać stosunkowo długo i to zależy m.in. od zgody na końcowe uruchomienie wszystkich systemów.

Jest to pierwszy w swoim rodzaju obiekt – dzięki modułowej konstrukcji obejmującej osiemnaście stosunkowo małych jednostek skraplających (w dziewięciu blokach) i znacznej mocy własnej (na miejscu) generacji energii elektrycznej. W takim obiekcie proces uruchomienia („commissioning”) jest inny niż dla „typowych” terminali LNG regulowanych przez FERC. Biorąc pod uwagę swój unikalny projekt, VG zawsze planował stopniowe uruchamianie obiektu i produkcję LNG na eksport w trakcie budowy. W dokumentach publicznych widać, że było planowane wstępne uruchomienie, na długo przed nawet mechanicznym i pełnym ukończeniem całego obiektu. Klienci umów długoterminowych byli świadomi takiego podejścia od samego początku zawarcia umowy z VG – iż ich umowy wchodzą w życie dopiero jak cały obiekt będzie gotowy w 100 %.

To, iż pewien eksport LNG będzie realizowany już po uruchomieniu pierwszego z dziewięciu bloków podawano w październiku 2018 w ocenie oddziaływania na środowisko. To, że od marca 2022 obiekt wysyła pewne ilości statków z LNG nie oznacza, że formalnie zakończył się proces rozruchu całego obiektu. Polecam uwadze teraz dokument No 2. To wniosek z 28.11.23 o zgodę na końcowe uruchomienie (oddanie w pełni do użytku) tylko systemów:

Gas Gate, Hot Oil, Nitrogen, Fuel Gas, Plant/Instrument Ait, Cooling/Tempered WAter, Flare Blowdown, and Vent (ale bez tzw drugiej flary morskiej), Effluent and WAstewater, Refrigerant Storage, HC Condensate Handling, Diesel Storage & System, Miscellaneous Storage, Fireater, Utility WAter, Fire Fighting, oraz tzw Gas Gate E-House.

To jest niewielka część wszystkich systemów a zatem dopiero w listopadzie 2023 (20 miesięcy od dnia wysłania pierwszego statku!) te systemy (nazywane łącznie „Utilities”) były w pełni gotowe dla wszystkich dziewięciu bloków po wszystkich testach, próbach i usuwaniu usterek oraz po zapewnieniu, iż mogą pracować poprawnie. Czy to dziwne ? Nie to nie jest dziwne w instalacji o nowej technologii gdzie jest wiele nietypowych rozwiązań i trudnych do przewidzenia sytuacji w tym z powodu problemów z łańcuchem dostaw w czasach COVID-u.

Proszę pamiętać jak niebezpieczny technicznie jest to obiekt – muszą w nim poprawnie działać wszystkie kaskady sterowania (Systemy DCS i ESD). Samo sprawdzanie w tego typu obiekcie połączeń elektrycznych i automatyki może trwać 9-12 miesięcy a jeśli są wykrywane jakieś błędy to trzeba pewne systemy od nowa konfigurować.

Można co najwyżej skomentować, że np. Plan Ochrony Obiektu (Facility Security Plan) był formalnie zaaprobowany 7.04.2022 ale już wcześniej wypłynął pierwszy statek z LNG . Dzięki temu wysyłaniu statków (na kontraktach spot) udało się zmniejszyć zagrożenie dla Europy po wybuchu wojny przeciwko Ukrainie.

Pismo No 1 wyraźnie pokazuje, że obiekt miał i ma ciągle problemy techniczne z osiągnięciem pełnej wydajności. Wspomniano tam m.in., że

Pracownicy FERC zaobserwowali na własne oczy podczas rutynowych inspekcji na miejscu idące codzienne prace naprawcze, testowe i naprawcze. Chociaż obiekt rzeczywiście jest w stanie produkować LNG, pozostaje on nadal w fazie rozruchu, ponieważ w dalszym ciągu podlega problemom niezawodności tzn. są wyzwania mające wpływ na obiekt. Ten temat został zademonstrowany i zgłoszony w związku z Testem Niezawodności Wyspy energetycznej – było to zgłoszone do FERC jesienią. Ponadto miała miejsce awaria w piątym poziomym odzyskiwaczu ciepła (Sprawozdanie z inspekcji terenowej Komisji z dnia 2 i 3 sierpnia 2022 r., s. 3-4 (nr akces. 20220826-3009). Awaria dotyczy generatorów pary (HRSG), które umożliwiają zasilanie w cyklu kombinowanym a zatem wytwarzanie poprzez konwersję ciepła odpadowego na wyspie energetycznej na parę, która napędza 2 generatory turbin parowych obiektu. W listopadzie 2022 r. podczas normalnych czynności związanych z uruchomieniem, pracownicy Venture Global zaobserwowaliśmy utratę wody z jednostek HRSG numery 2 i 3. Utrata wody wynikała z nieszczelności spoin pomiędzy górnym kolektorem a rurami żebrowanymi jednostek HRSG. Początkowo VG starał się powstrzymać wycieki ze spoin poprzez dostępną naprawę spoin lub zatykanie rur.

Zwrócono się do dostawcy XXXX, o zbadanie przyczyny przecieków. Choć okoliczności te nie budzą żadnych zastrzeżeń co do bezpieczeństwa, jednostki te będą wymagały rozległych napraw i wymian – zanim ta wyspa energetyczna będzie działać niezawodnie i zgodnie z przeznaczeniem. W tym tygodniu Venture Global powiadomiło o tym problemie swoich długoterminowych klientów dla szacowanego czasu potrzebnego XXXX na rozwiązanie problemów z HRSG, operacje komercyjne będą opóźnione. Ponieważ XXXX przeprowadza niezbędne naprawy, VG będzie nadal bezpiecznie uruchamiać okresowo obiekt i, z zastrzeżeniem w ramach tej działalności, w dalszym ciągu produkować ładunki LNG (pomimo trwającego rozruchu i pomimo kłopotów z własną wyspą energetyczną).

Wyspa energetyczna, jaka jest zaplanowana w tym terminalu pozwala na jego pracę z odcięciem się od niestabilnej sieci energetycznej południowego USA. Dlaczego te sieci wysokich napięć w południowym USA ą niestabilne można przeczytać w wielu ciekawych artykułach i nie będę tego powtarzał.

Przejdźmy teraz do najważniejszego zapisu dokumentu No 1. Tutaj ujawniono trzy ważne warunki, po których wejdzie w życie kontrakt długoterminowy (prawdopodobnie wszyscy odbiorcy A,B,C,D i E mają jednakowe zapisy, tutaj jest wyciąg z jednego kontraktu pokazany przez VG):

ENG: which the Calcasieu Pass Facility is first commercially operable shall be the “Commercial Operation Date”. For all purposes of this Agreement, the Commercial Operation Date shall not occur, and the Calcasieu Pass Facility shall not be considered “commercially operable”, unless and until (i) all of the facilities comprising the Calcasieu Pass Facility have been completed and commissioned (including any ramp up period), (ii) the Calcasieu Pass Facility is capable of delivering LNG in quantities sufficient and quality necessary to permit Seller to perform all of its obligations hereunder and (iii) Seller shall have notified Buyer pursuant to and in accordance with this Section 4.3.

POL: … pierwszym możliwym do komercyjnego wykorzystania będzie „Data rozpoczęcia działalności komercyjnej”. Dla wszystkich celów niniejszej Umowy, Data Operacji Handlowej będzie nie nastąpi, a Obiekt Calcasieu Pass nie będzie brany pod uwagę „nadający się do użytku komercyjnego”, chyba że i do (i) wszystkich obiektów obejmujące obiekt Calcasieu Pass zostały ukończone i oddany do użytku (łącznie z okresem rozruchu), (ii) Instalacja jest w stanie dostarczyć LNG w wystarczającej ilości i jakości konieczne, aby umożliwić Sprzedającemu wykonanie wszystkich jego obowiązków wynikających z niniejszej Umowy oraz (iii) Sprzedający powiadomi Kupującego zgodnie z niniejszym punktem 4.3.

Dodatkowo w swoim piśmie VG cytuje dalsze zapisy kontraktu:

ENG: Additionally, the fact that the Commercial Operation Date has not been declared, either in 2022 or by any date certain, does not constitute a failure or breach by Calcasieu Pass under the SPA. Section 4.4 of the SPA, which is referenced in Section 4.3 quoted above, provides as follows: Notwithstanding anything contained in this Agreement to the contrary, Seller [i.e., Calcasieu Pass] shall not be deemed to be in breach of this Agreement, and shall not be liable in any manner to Buyer [i.e., BP], as a result of the Commercial Operation Date not having occurred by any date certain.

POL: Dodatkowo fakt, że nie została ogłoszona Data rozpoczęcia działalności handlowej, ani w 2022 r., ani w jakimkolwiek pewnym terminie, nie stanowi uchybienia ani naruszenia ze strony Calcasieu Pass pod SPA. Sekcja 4.4 SPA, do której odwołuje się sekcja 4.3 cytowana powyżej stanowi, co następuje: Niezależnie od odmiennych postanowień niniejszej Umowy, Nie uważa się, że Sprzedawca [tj. Calcasieu Pass] narusza niniejsze postanowienia Umową i nie ponosi żadnej odpowiedzialności wobec Kupującego [tj. BP], jako a wynika z tego, że Data Operacji Handlowej nie nastąpiła w żadnej dacie ….

Zatem wprost kontrakt nie ustala żądnej ostatecznej daty uruchomienia i nie można ściągać prawnie VGza to, że proces rozruchu Calcasieu Pass przedłuża się. Zainteresowanym śledzeniem całości ciekawego konfliktu polecam również dalsze dokumenty, które załączam:

No 3 – raport z testów emisji hałasu z 23.12.23 gdy działała większość obiektów;

No 4 – raport miesięczny z grudnia 2023 gdzie widać jak idzie postęp w czasie rozruchu kolejnych części instalacji;

No 5 – odpowiedź VG do FERC z 11.01.24 na żądania innego klienta długoterminowego w tej samej sprawie;

No 6 – zarzuty organizacji ekologicznych przeciwko działaniu terminala. Zarzuty te wspaniale pokazują, że są ciągłe problemy techniczne i m.in. wyrzuty z flar przy problemach jakie tam istnieją. Raport jest dostępny publicznie także;

No 7 – zawiadomienie o strukturze własnościowej (też zdjęte z portalu FERC).

Podsumowanie:

Dziennikarze i media gorąco piszące o „naruszeniach” kontraktu przez VG i o szkodzie jaką ponieśli klienci A,B,C,D,E nie wiedzą, że wszystko jest zgodnie z prawem i jak sądzę jest realizowane zgodnie z kontraktami jakie zawarto. Proces rozruchu nietypowej, nowego typu instalacji w sytuacji pewnych kłopotów po stronie wykonawcy tej instalacji z kotłem HSRG może trwać jeszcze sporo czasu.

Formalnie inwestor na pewno nie zawiadomi klientów o „zakończeniu rozruchu” tak szybko. Dopiero jak będzie miał pewność dobrego działania instalacji da taką informację bo od tego momentu musiałby płacić prawie na pewno jakieś kary za brak wystarczającej liczby skroplonego gazu – a zatem jeśli byłyby awarie to mogłoby to być ze szkodą dla inwestorów w ten terminal.

Ponadto pretensje ci klienci powinni mieć raczej do wykonawcy kontraktu budowy tego terminala, który wyraźnie ma zadanie usuwać jego usterki w okresie rozruchu tak długo, aż będzie ten terminal spełniał wymogi dla podpisania końcowych protokołów odbioru. Osoby, które same brały udział w podobnych działaniach w polskiej energetyce i na instalacjach gazowych wiedzą doskonale jak długo może to trwać widząc skalę problemów jakie się pojawiły. Częsta praca flary i zagadnienia ścieków opisane w dokumencie No. 6 wyraźnie pokazuje, że problemy są prawdziwe.

Oczywiście ta opinia bazuje wyłącznie na bazie pośrednich dokumentów pobranych ze strony FERC i innych ale sądzę, że są one prawdziwe i rzetelnie pokazują sytuację w tym projekcie.

Nie da się tak niebezpiecznego technicznie obiektu jak terminal do eksportu LNG uruchamiać na „łapu capu” tylko dlatego, że ktoś podpisał kontrakt, którego nie rozumiał. A teraz ci co podpisali takie kontrakty próbują szumem medialnym zamazać swoje niezrozumienie tego kontraktu. Uważam, iż bardzo dobrze, że ten terminal LNG jest starannie sprawdzany a błędy są na bieżąco usuwane - od tego zależy potem przez wiele lat również nasze bezpieczeństwo energetyczne.

Zarząd VG powinien być nie tylko chwalony ale uważam, że Prezydent RP powinien im przyznać jakieś polskie odznaczenia – dzięki temu, że VG (choć nie musiał kontraktowo!) to jednak zaczął wysyłać ładunki LNG spot do Europy a teraz na jesieni wysyła do Finlandii to poratował system gazowy w Europie i system fiński po awarii (lub celowym sabotażu) interkonnektora. Finowie zimą mieli korzystać z magazynu gazu na Łotwie a nie mogą mimo silnej zimy ale udało się ustabilizować ich system dzięki dodatkowym dostawom od VG.

Autor: Piotr Syryczyński. W swojej 43 letniej karierze zawodowej brał udział w przygotowaniu i negocjowaniu szeregu kontraktów sprzedaży akcji powiązanych z kontraktami inwestycyjnymi, prowadził rozliczenia kontraktów a także kontrolował w imieniu instytucji finansujących niektóre propozycje finansowania nowych obiektów. W szczególności analizował projekty będące podstawą uruchamiania nowych projektów wydobywczych i energetycznych nie tylko w Polsce ale też poza Polską.