Dostawy LNG w I półroczu 2019 roku

Przedstawiciele różnych podmiotów powiązanych z importem LNG, realizowanym przez świnoujski terminal (Polskie LNG, Gaz-System, PGNiG oraz przyklejające się ministerstwa), na przełomie roku 2018/19 gremialnie zapowiadali odbiór w gazoporcie minimum 28 dostaw LNG od różnych eksporterów. Pierwsze półrocze zamknęło się liczbą aż 16 dostaw:

- odebranych po 3 ładunki w styczniu, kwietniu, maju i czerwcu oraz po 2 w lutym i marcu,

- dostarczonych przez czterech różnych producentów/wytwórców LNG.

Tabela ze szczegółowymi danymi o odebranych ładunkach LNG w Świnoujściu, w I półroczu 2019 r.

 [rozpowszechnianie opracowania tylko za zgodą autora]

Dostawa	Data zawinięcia	Metanowiec             /nr zawinięcia	stocznia	kraj - terminal (importer - producent)	wytwórca   v     sprzedawca	GWh	tys.m3
1 / 48.	04-sty	Al Hamla/4	SHI	40 dostawa katarska	Qatargas	1413	212,146
2 / 49.	19-sty	Hoegh Gallant/2	HHI	spot USA - SabinePass	Gunvor	1024	153,752
3 / 50.	27-sty	Iberica Knutsen	DSME	spot USA - SabinePass	Naturgy	856	128,467
4 / 51.	03-lut	Al Nuaman/7	DSME	41 dostawa katarska	Qatargas	1376	206,633
5 / 52.	12-lut	Flex Rainbow	SHI	spot USA - SabinePass	Centrica	978	146,814
6 / 53.	10-mar	Al Utouriya	HHI	42 dostawa katarska	Qatargas	1401	210,355
7 / 54.	21-mar	ArcticDiscoverer/3	Mitsui	spot Norw. - Melkøya	Equinor	926	139,033
8 / 55.	03-kwi	GasLog Hong Kong	HHI	spot USA - SabinePass	Total	1097	164,764
9 / 56.	16-kwi	Al Shamal/3	SHI	43 dostawa katarska	Qatargas	1419	213,026
10/ 57.	26-kwi	Arctic Aurora	HHI	spot Norw. - Melkøya	?	928	139,306
11/ 58.	04-maj	Al Khattiya/2	DSME	44 dostawa katarska	Qatargas	1379	207,067
12/ 59.	14-maj	Tembek/2	SHI	45 dostawa katarska	Qatargas	1413	212,195
13/ 60.	29-maj	Al Ghashamiya/2	SHI	46 dostawa katarska	Qatargas	1423	213,623
14/ 61.	07-cze	Maran Gas Sparta	HSHI	spot USA - CovePoint	?	1007	151,187
15/ 62.	15-cze	Al Kharaitiyat/3	HHI	47 dostawa katarska	Qatargas	1414	212,374
16/ 63.	29-cze	Al Nuaman/8	DSME	48 dostawa katarska	Qatargas	1378	206,904
					RAZEM:	19432	2,918 mln

[Do porównania: cały hiszpański import LNG w maju wyniósł 20,29 TWh, nasz przez 6 miesięcy to 19,432 TWh.]

- kolumna [Dostawa] zawiera numerację roczną i historyczną (ogólną) odebranego ładunku.

- każdy rozładunek trwał około doby, wypłynięcia następowały w drugim dniu po zawinięciu.

- brak liczby po nazwie metanowca (/) oznacza debiut jednostki w świnoujskim gazoporcie.

- użyte skróty literowe określają cztery stocznie południowokoreańskie: Samsung Heavy Industries, Hyundai Heavy Industries, Hyundai Samho Heavy Industries, Daewoo Shipbuilding & Marine Engineering i jedną stocznię japońską Mitsui Ichihara Engineering & Shipbuilding.

- w kolumnie [kraj - terminal], w numeracji dostaw katarskich (z Ras Laffan) są wliczone 2 ładunki inaugurująco-rozruchowe i jedna dostawa spotowa w VII 2017 r.

- w kolumnie [wytwórca lub sprzedawca], w przypadkach dostaw krótkoterminowych (spoty) i średnioterminowych (?), do przyporządkowania wymienionych podmiotów należy podchodzić z ograniczonym zaufaniem.

- energetyczna wielkość ładunku [GWh] jest określona na podstawie oficjalnych danych od operatora terminalu Polskie LNG. Jest podawana z dokładnością do szóstego miejsca po przecinku (np. dla dostawy 1 / 48. = 1412,890999 GWh) co oznacza rozliczenie ze sprzedawcą z dokładnością do 1 kWh (około 0,1 m³ gazu ziemnego).

- objętościową wielkość ładunku [tys.m³] wyliczam dla przyjętego, stałego, współczynnika konwersji (11,1 tj. 1 m³ gazu ziemnego = 11,1 kWh), dla wszystkich dostaw jednakowego, co nie jest zgodne z rzeczywistością. Celem tego zabiegu jest jedynie porównawcze oszacowanie objętościowe ładunków. Współczynnik konwersji dla poszczególnych ładunków jest równie poufny jak cena 1 m³ zaimportowanego gazu.

Główny dostawca Qatargaz z Ras Laffan wyeksportował do nas 9 ładunków, zrealizowanych jednostkami Q-Flex, o średniej wielkości około 210,5 tys.m³. Były to realizacje w ramach dwóch kontraktów długoterminowych, z których nominalnie powinno dotrzeć 12 ładunków, po 2 w miesiącu. Prawdopodobnie w ramach drugiego kontraktu odstąpiono od odbioru 3 ładunków. Identycznie było w obu półroczach 2018 roku - odebrano po 9 dostaw.

Ciekawostką był obecny maj, ustanawiający rekord w ilości odebranych katarskich dostaw (x3) w kalendarzowym miesiącu. Prawdopodobnie w efekcie opóźnienia drugiej dostawy kwietniowej.

Drugim wielkościowo producentem/wytwórcą zaimportowanego LNG był amerykański Cheniere Marketing International ze swojego pierwszego terminala Sabine Pass. Natomiast określenie, kto był sprzedawcą tych 4 ładunków o średniej wielkości ponad 148 tys.m³, jest tylko pewnym przypuszczeniem na podstawie sporadycznych informacji, głoszonych okazjonalnie w celach polityczno-marketingowych. Tę grupę podmiotów, sprzedających po jednym ładunku, tworzą w kolejności realizacji dostaw: Gunvor Group Ltd. (Szwajcaria/Cypr/Rosja/? Itd.), hiszpańska Naturgy Energy Group SA (Barcelona) - dawniej Gas Natural Fenosa, francuski Total oraz brytyjska Centrica LNG Co Ltd. (Windsor). Kontraktowo były to okazjonalne dostawy spotowe. Może jedna w ramach realizacji średnioterminowej umowy z Centrica? Ale powyższe ustalenia należy przyjmować z ograniczonym zaufaniem.

Trzecim wolumenowo producentem/wytwórcą importowanego przez nas LNG, z terminalu Melkøya, był norweski Equinor (poprzednio Statoil), ale niekoniecznie będąc sprzedawcą dwóch zrealizowanych dostaw po 139 tys.m³. Tu również mogło nastąpić wyręczenie w sprzedaży przez realizację średnioterminowej umowy z Centrica (?). Może ładunek(ki) był(y) też formą rozliczeń PGNiG-Equinor w ramach koncesji wydobywczych na Morzu Norweskim? Też brak pewnych ustaleń.

Ostatnim wielkościowo i realizacyjnie, z jedną dostawą (151 tys.m³), jest producent amerykański Dominion Energy, wytwarzający LNG w terminalu Cove Point. Tu o sprzedawcy tego ładunku nic mi nie wiadomo, a przypuszczenia pominę.

W ujęciu narodowym odebraliśmy 9 ładunków katarskich (65% objętościowo), 5 amerykańskich (25,5%) i 2 norweskie (9,5%). Import z Norwegii był identyczny jak w obu półroczach 2018 roku (po dwie dostawy). Dysproporcję wolumenową, poza różnicą w liczbie ładunków (Katar : reszta Świata), tworzy znaczna różnica w objętości LNG dostarczonego metanowcami klasy Q-Flex, będącymi drugą grupą największych metanowców (31 jednostek) w światowej flocie, po 14 jednostkach Q-Max i jednym FSRU powstałym na bazie Q-Max.

* * *

dostawy	łącznie	z Kataru	spoza Kataru	z Norwegii	z USA	z Sabine Pass / z Cove Point
w 2015-2018:	47	39	8	6	2	1 / 1
w I poł. 2019:	16	9	7	2	5	4 / 1
RAZEM:	63	48	15	8	7	5 / 2

Pierwsze półrocze 2019 można określić okresem dostaw spotowych. Mimo że spoty nie dorównały liczbie ładunków (7:9) i wielkości dostarczonego wolumenu LNG z katarskich umów długoterminowych (35%:65%), to różnorodnością źródeł LNG (3) oraz rekordową ich liczbą siedmiu w okresie 6 miesięcy (przy pięciu w całym roku 2018), znacznie wyróżniają to półrocze w historii świnoujskiego gazoportu.

Pomimo braku oficjalnych informacji, można na podstawie obserwacji napisać, że Biuro handlowe PGNiG Supply & Trading w Londynie działa i jest aktywne!

W wymiarze fizycznym, łącznie, terminal przyjął: 19,432 TWh (na podstawie oficjalnych danych publikowanych przez operatora Polskie LNG), tj. 2,918 mln m³ LNG (w wymiarze kontraktowym 1,27 mln ton), co po regazyfikacji stanowi około 1,725 mld m³ gazu ziemnego. Oczywiście, import w I półroczu 2019 jest historycznie rekordowy, jest większy o 27% od wyniku w II połowie 2018 roku (12 ładunków w tym 9 katarskich, razem 15 292 GWh). Dodatkowo: 60 dostawą przekroczono 5 000 000 ton LNG odebranego od początku istnienia świnoujskiego terminala LNG.

Wykorzystanie mocy terminala w I półroczu 2019 było na poziomie 70% mocy kontraktowej. W okresie 05.05. - 04.06., tj. po pierwszej majowej dostawie katarskiej, pomiędzy kolejnymi dwoma ładunkami z Kataru oraz przed kolejną dostawą, łącznie przez 16 dób terminal pracował pełną, zakontraktowaną mocą.

Natomiast dla całego półrocza osiągnął moc w wysokości 66% nominalnej zdolności technicznej. Jest to prawdopodobnie najlepszy procentowy wynik wśród terminali europejskich. Ale dystans od kolejnych prawdopodobnie znacznie zmalał, za sprawą bardzo intensywnych dostaw w pierwszej połowie 2019 roku do Zeebrugge, Milford Haven, Montoir i Dunkierki.

* * *

Dostawy były rozładowywane w świnoujskim terminalu w typowym czasie 1-2 dób, bez incydentów przedłużających pobyt w gazoporcie lub poprzedzających kotwiczeń na redzie np. w oczekiwaniu na poprawę warunków hydrometeorologicznych. Pomijam około 5h opóźnienia przy wpływaniu Al Utouriya, oraz intrygujący logistycznie przypadek, o którym więcej napisałem w końcowej części opracowania.

Rekordowo szybkim rozładunkiem była marcowa operacja przyjęcia norweskiego LNG z jednostki Arctic Discoverer, podczas której pobyt metanowca w gazoporcie trwał krócej od doby (!) o 20-25 min. Czas liczony brutto: wpłynięcie +cumowanie +sam rozładunek +odcumowanie +wypłynięcie. Ładunek miał typową wielkość dla norweskich dostaw - około 139 tys. m³. Mapa poniżej dokumentuje tę sytuację:

Dostawy katarskie zrealizowało 8 różnych metanowców Q-Flex, w tym wspomniany, debiutujący, Al Utouriya oraz dwukrotnie zawijający Al Nuaman. Dostawy z USA i Norwegii obsłużyły jednostki typowo czarterowane na rynku dostaw spotowych, armatorów/operatorów greckich (GasLog, Dynagas, Maran Gas Maritime) i norweskich (Höegh LNG, Knutsen OAS, Flex LNG).

Wśród 15 różnych metanowców, tylko jeden był z klasycznymi zbiornikami sferycznymi - Arctic Discoverer i zawinął do Świnoujścia po raz trzeci. Dlatego manewry wpływania i wypływania mogły odbyć się porą nocną (mapka powyżej).

Również pierwsze półrocze 2019 było szczególnie ciekawe w kontekście debiutujących zawinięć (6 jednostek, w tym tylko 1 Q-Flex) i różnorodnej konstrukcyjnie grupy metanowców, wśród nich jednostki specjalistycznej FSRU czasowo pływającej w roli trampa (Hoegh Gallant) oraz dwóch nowoczesnych gazowców LNG wprowadzonych do eksploatacji w drugiej połowie 2018 roku (Flex Rainbow i GasLog Hong Kong).

Stwierdzenie o roli trampa w odniesieniu do FSRU Hoegh Gallant nie jest bezpodstawne: na przełomie 2018/2019 zrealizował dwie kolejne dostawy spotowe, obie do Polski, pierwszą w grudniu 2018 z Cove Point drugą w omawianym półroczu, w styczniu 2019, z Sabine Pass.

Maran Gas Sparta, rano 08.06.2019 r., tuż przed rozpięciem przyłączy.

Wśród dostaw spotowych dwa ładunki wyróżniły się skrajnymi wielkościami, ustalając rekord wielkości dostawy niekatarskiej w Świnoujściu: GasLog Hong Kong (165 tys.m³), oraz bezwarunkowy rekord małości wśród wszystkich dostaw: Iberica Knutsen, ciut powyżej 128 tys. Natomiast największy ładunek w omawianym okresie dowiózł  Al Ghashamiya, prawie 214 tys.m³ (1423 GWh), będący zarazem wielkościowo 3-4 ogółem (po ładunkach 1453 i 1431 GWh).

Tuż przed wypłynięcie 08.06.2019 r. po h1000.

Ale najbardziej intrygującą dostawą w I półroczu był ładunek spotowy z Cove Point, dowieziony przez Maran Gas Sparta. Przy czym, nie źródło amerykańskiego LNG jest tu szczególne, z Cove Point była już dostawa w XII 2018 r., nie był nim debiutujący metanowiec, pomimo, że z rodowodem z Hyundai Samho Heavy Industries, a był tym nieujawniony podmiot sprzedający ów ładunek (nie mylić z producentem/wytwórcą LNG) i szczególna logistyka w kwestiach czasu:

- bardzo wczesne anonsowanie przez Zarząd Morskich Portów Szczecin i Świnoujście zawinięcia do Świnoujścia (prawie 50 dni przed!). Kto (Maran Gas Sparta) i kiedy (ETA 08.06., faktycznie 07.06.) ogłoszono 18/19.04.(!), tj. 10 dni przed zawinięciem Maran Gas Sparta do Cove Point pod załadunek! I nie ogłaszano wtedy skąd ma być ładunek!

-  bardzo długi postój na redzie Świnoujścia w oczekiwaniu na rozładunek (ponad 23 doby), od 14.05. do 07.06. Ostatecznie przyśpieszono rozładunek o jedną dobę od początkowych planów.

Podsumowując:

pierwsza połowa 2019 roku to rekordowe półrocze w liczności przyjętych dostaw, w liczbie odebranych spotów, w ilości źródeł wytworzenia, z których zaimportowaliśmy LNG oraz w wielkości sumarycznego importu. To wszystko, mimo odbioru mniejszej liczby ładunków katarskich od ich nominalnej ilości, w ramach dwóch kontraktów długoterminowych.

Wacław Sałaban, Wrocław, 01.07.2019 r.

PS A co dalej? Hmm… , rzadka to sytuacja, sporadyczna w ubiegłym półroczu, gdy po rozładunku nie było zapowiedzi kolejnej dostawy. Oczywiście, płyną ładunki Q-Flex z Zatoki Perskiej do Europy, coś płynie przez Atlantyk z Sabine Pass/Corpus Christi, a w Melkøya trwa letni marazm załadunkowy. Z uwagi na zbliżającą się sezonową zwyżkę cen na światowym rynku LNG, nie oczekuję podobnego półrocza w świnoujskim terminalu.