Różności obserwacyjne

Kwietniowa zajętość inną intensywną obserwacją :-) , spowodowała gromadzenie się różnych wątków o LNG na morzu. To jest wpis podsumowujący te różne drobne obserwacje.

Na NE od nas.

O ponownym zainaugurowaniu przeładunków statek-statek w Sarnesfjorden (opodal Honningsvåg), pomiędzy jednostkami konwencjonalnymi i Yamalmaxami zwożącymi LNG z jamalskiej Sabetty, wspomniałem uprzednio.

Pierwszą parę tworzyły Vladimir Vize i Yamal Spirit. Przeładunek trwał 01-03.04. Yamal Spirit popłynął z ładunkiem do Chin, deklarując Tianjin, ale rozładował w Dapeng.

04.04.2020 roku, LNG Dubhe oczekuje w Sarnesfjorden [foto. Roar Jensen].

Drugą parę przeładunkową utworzyły Boris Davydov i LNG Dubhe. Przeładunek odbył się 05- 06.04., LNG Dubhe popłynął do Montoir.

Wbrew pozorom (Yamalmax-y to nowe jednostki), ten drugi metanowiec jest młodszy (2019), powstał w stoczni Shanghai Jiangnan-Changxing Shipbuilding Co. Ltd., bandera Hongkongu. Został oddany tuż przed koronawirusem.

3. Christophe de Margerie (5 dób w oczekiwaniu!) / Clean Vision, 09-11.04. Do Rotterdamu.

4. Fedor Litke (5,5 doby oczekiwania) / Clean Planet, 14-15.04. Do Rotterdamu.

5. Nikolay Zubov (3 doby) / Clean Ocean, 16-17.04. Początkowo do Zeebrugge, ale płynie do Chiny.

6. Christophe de Margerie (1 doba oczekiwania) / LNG Dubhe, 22-24.04. Do Milford Haven.

7. Yakov Gakkel (1 doba oczekiwania) / Clean Planet, 28-29.04. Do Rotterdamu.

Od ponad 2 tyg. nie widać kolejnych par szykujących się do przeładunków na norweskich wodach.

Prawdopodobnym powodem wstrzymania powyższych przeładunków jest planowany remont dwóch, z trzech, linii technologicznych skraplania gazu ziemnego w terminalu Sabetta (projekt Yamal LNG), w okresie 21.05.-15.06.2020 roku (kolejno po 12 dni). Dotyczy to drugiej i trzeciej linii wytwarzania LNG - w kolejności ich uruchomienia: w VII i XI 2018 r. Pierwsza ruszyła w XII 2017. Te 3 linie wytwórcze mają moc po 5,5 mln ton rocznie. Do akcjonariuszy Yamal LNG należą Novatek (50,1%), France Total (20%), China CNPC (20%) i Silk Road Fund (9,9%).

W Sabetta jest jeszcze jedna linia o mocy 0,9 mln ton, powstała w nowatorskiej technologii skraplania gazu ziemnego. Prawdopodobnie podobnej do technologii zastosowanej w projekcie terminalu Elba-Savannah - stan Georgia (jest to kolejny terminal o odwróconej technologii z regazyfikacji na skraplanie, tzn. zamiana: import>eksport) i planowanej do zastosowania w terminalu Plaquemines Parish LNG (Venture Global przyszły dostawca dla PGNiG).

Mało wiadomo o tej nowatorskiej technologii, bazującej na ruchomych modułowych systemach (stacjach) skraplania. Zarówno z Jamalu jak i z Georgii brak głosów triumfu z zastosowania nowatorskiego procesu. Zastanawiąjące!

Tym bardziej, że terminal Elba-Savannah uruchomił pierwsze 3 linie w 2019, kolejną w I 2020, na łącznie planowanych 10 docelowo (łączna moc tylko 2,5 mln t/r). Mimo tego brak informacji o regularnych komercyjnych wysyłkach ładunków LNG. Ale uwaga, wydajność wytwarzania LNG z pojedynczych nowatorskich linii jest na tyle mała, że obecnie wyprodukowanie ładunku do zapełnienia metanowca jest długotrwałe.

Prawdopodobnie trwa powolne napełnianie buforowych zbiorników lądowych. Spadek cen światowych LNG też nie sprzyja wysyłkom.

Aktualizacja 22.05.:
operator Kinder Morgan ponownie uruchamia dwie z trzech jednostek skraplających, które zostały zamknięte po pożarze na początku tego miesiąca w terminalu Elba Island w Georgii. W wyniku pożaru w drugiej linii wytwórczej LNG unieruchomiono dwie sąsiednie 1 i 3. Podobno pozostałe 3 stacje z 6 oddanych do eksploatacji pracują nieprzerwanie. Kinder Morgan jest właścicielem 51% udziałów terminalu Elba Island, a EIG Global Energy Partners posiada 49% udziałów.

W Europie.

W drugiej połowie maja, przez 2 tygodnie, zaplanowany jest remont terminalu LNG na wyspie Melkøya (przy Hammerfest). Uprzedni remont odbył się w okresie 12.05.-18.06.2017 roku i był określany przerwą technologiczną, zaplanowaną na norweskim złożu Snøhvit i w terminalu LNG. Krótkość czasowa obecnego remontu sugeruje zakres obejmujący klasyczny przegląd techniczny.

Ostatnie kwietniowo-majowe załadunki przed remontem terminalu Melkøya są przedstawione w poniższym opisie zajętości poszczególnych metanowców, stale obsługujących norweski import LNG:

Arctic Voyager kotwiczy w Skagen od 11.05., po załadunku w Melkøya w dniach 04-06.05. Nastąpiło to po około 65 dobach kotwiczenia na redzie Hammerfest (01.03.-04.05.). Ten długotrwały postój trwał od powrotu z Kłajpedy - rozładunek w dniach 24-25.02.

Arctic Discoverer kotwiczy w Skagen od 14.05., po załadunku w Melkøya w dn. 08-10.05. Nastąpiło to po wcześniejszym miesięcznym postoju (na pusto) na redzie Skagen. Ten długi postój trwał od powrotu z Dunkierki - rozładunek w dniach 02-03.04. A wcześniej zrealizował dostawę do Kłajpedy – rozładunek 05-06.03.

Arctic Lady, to ten co nie wpływa na Bałtyk (ex-Statoil > Equinor w tym statku, jedynym spośród czwórki ARCTIC+, nie ma swojej części właścicielskich udziałów), kotwiczył na redzie Hammerfest od 09/10-18.05., z jednodobową (14.05.) przerwą na załadunek w Melkøya. Obecnie płynie do Dunkierki z ETA 01.06. Poprzedzająco zrealizował dostawę też do Dunkierki - rozładunek 01-02.05. Jest ostatnim metanowcem załadowanym w Melkøya przed remontem.

Arctic Princess po załadunku (28-29.04.) i realizacji dostawy do Barcelony (10-11.05.), a wcześniej do Kłajpedy (19-20.04.), obecnie pod balastem płynie z Morza Śródziemnego do …USA, do Sabine Pass na załadunek! ETA 03.06. Przypomnę, jest to odwrócenie celu projektu budowy floty Arctic+, która powstała dla dowózki LNG z Melkoya do USA, m.in. do terminali importowych (uprzednio) Sabine Pass, Cove Point i Elba-Savannah!

Nie będący w powyższej grupie sferycznych metanowców Arctic Aurora (membranowiec + grecki armator), ale stale i regularnie obsługujący norweski eksport, obecnie płynie z Morza Śródziemnego do nigeryjskiego Bonny na załadunek - ETA 21.05. Wcześniej zrealizował dwie dostawy z Melkøya: ostatnią do Aliagi/Nemrut (01-02.05.) i poprzednią do Kłajpedy (24-25.03.).

Podsumowując, metanowce Arctic+ w konsekwencji pandemii i spadku popytu, częściowo długotrwale kotwiczyły na pusto, teraz kotwiczą jako magazyny LNG czekając na zlecenie, lub pod balastem popłynęły na Atlantyk w różnych kierunkach (na W i S).

- - -

W kontekście powyższego:

stały odbiorca norweskich ładunków z Melkøya, litewski operator FSRU INDEPENDENCE w Kłajpedzie, dokonał 07.05. aktualizacji planu dostaw do Kłajpedy (określonego do końca IX 2020), w którym nastąpiły istotne zmiany terminowe, ale również zmiany kierunku importu (!) z ostatnio monopolistycznego norweskiego, na zza Atlantyku > zaktualizowana lista zrealizowanych dostaw i ich dalszego planu.

Po długim okresie zdominowanym ładunkami norweskiego LNG (z jednym wyjątkiem na koniec 2019 roku), teraz nastąpił okres dostaw z kierunku amerykańskiego wraz z czasowym (?) pominięciem z terminalu Melkøya:

- Sestao Knutsen, najmniejszy metanowiec z dotychczas zawijających do Kłajpedy (w klasie metanowców masowych, nie bunkrujących i nie rozwożących LNG lokalnie), dowiózł LNG z Freeport. Powodem czasowo długotrwałej dowózki była prawdopodobnie rezygnacja z odbioru dostawy przez terminal Milford Haven. SK wypłynął z Freeport 09.04. z portem docelowym Milford Haven, ETA 22.04. Dotarł na Morze Celtyckie, gdzie szlajał się w dn.21.04.-04.05. w oczekiwaniu na (?) i popłynął do Kłajpedy na rozładunek w dniach 12-13.05. Przypomnę ↑ - zmiana planu dostaw do Kłajpedy nastąpiła 07.05. Trudno określić kto był sprzedawcą ładunku - czy to był może brytyjski reeksport?

- Energy Liberty płynie z ładunkiem z Sabine Pass do Kłajpedy z ETA 23.05. Ten metanowiec (rok budowy 2018, bandera Japonii!!!), to nietypowy, nieoczekiwany gość dla Bałtyku. Nietypowy/ nieoczekiwany*, gdyż jego marszruty miały dotyczyć zasadniczo transportu LNG do Japonii z projektu Cove Point w USA oraz z Australii :-)

Po nudzie obserwacyjnej jednostek zawijających do Kłajpedy, powyższe dwie jednostki znów wzbudzają zainteresowanie obserwacyjne tego kąta Bałtyku. :-)

Ostatnio zaniedbałem ten pobliski terminal we wnikliwej obserwacji, sugerując się (zdezaktualizowanym) planem dostaw dla FSRU INDEPENDENCE w Kłajpedzie, i gdyby nie czujność jednego z Sympatyków bloga (Sylvan91 dziękuję!!!), nieuchronnie pominąłbym realizację ostatniej nietypowej dostawy w zestawieniu, a pewnie też kolejny, nietypowy, dopływający ładunek. Żadnym wytłumaczeniem jest/byłoby milczenie mediów/portali o LNG :-)

- - -

W kontekście obu powyższych:

Kwiecień 2020 roku, to rekordowy miesiąc (pewnie w całej historii katarskiego eksportu?) w liczbie wyekspediowanych Q-Flex (18 jednostek) do Europy - wysyłki są liczone po datach wypłynięcia z terminalu lub z redy Ras Laffan. Tu wyjaśnienie/przypomnienie - całą Turcję, niezależnie od lokalizacji jej terminali: Marmara w części europejskiej oraz Aliaga (również Dörtyol sporadycznie przyjmujący Q-Flex) w obszarze azjatyckim, w kwestiach LNG zaliczam do Europy +.

Poprzedzający marzec 2020, z 17 zawinięciami Q-Flex, sygnalizował znacznie wzrostową tendencję w liczbie tych, wyekspediowanych do Europy w okresie pandemii jednostek, ale jednoznacznie charakterystyczny jest kwiecień.

Wśród 18 dostaw Q-Flex, aż 10 przyjął walijski port Milford Haven (ostatnia ETA 22.05.), Zeebrugge x3, Świnoujście x2 (druga ETA 21.05.), Aliaga x2 + Marmara. Z dużą pewnością mogę stwierdzić, że tylko dostawy do Belgii i Polski są w ramach umów długoterminowych.

Podsumowując:

Norwegowie nie muszą za bezcen eksportować swojego dobra narodowego (!), natomiast Katar musi/chce kontynuować intensywny eksport spotowy, mimo spadku cen LNG, z powodu znacznych poczynań inwestycyjnych o charakterze globalistycznym - o tym poniżej :-)

Na SE od nas.

Qatar Petroleum podpisało umowę z Hudong-Zhonghua Shipbuilding (China State Shipbuilding Corporation) o zarezerwowanie zdolności budowy statków LNG - metanowców o pojemności 174 tys.m³. Podobno w Chinach ma powstać lwia część z ponad 60 jednostek planowanych w ramach rozbudowy katarskiej floty. Umowa rezerwuje znaczną część zdolności budowy statków LNG w Hudong do 2027 roku. Smuci mnie typowa wielkość tych 16-tu jednostek, tylko po 174 000 m³ LNG.

QP niedawno rozpoczęła wiercenia w ramach realizacji projektu North Field East, w celu zwiększenia produkcji LNG. Ta faza projektu North Field zwiększy moce produkcyjne LNG w Katarze z 77 do 110 mln ton rocznie. Druga część projektu, zwana projektem North Field South, doprowadzi moce produkcyjne Kataru do wielkości 126 mln ton rocznie.

- - -

Udziały właścicielskie i zarządcze poszczególnych jednostek floty Q-Flex/Max są znacznie pokomplikowane. Z uwagi, że nie planuję ich zakupów (!), od początku obserwacji ich żeglugi nie wnikałem w te znaczne pomieszania procentowych udziałów podmiotów katarskich (zmieniających się!) i udziałów poszczególnych światowych podmiotów/firm energetycznych.

Od kilku lat trwa proces powolnego, całkowitego przejmowania poszczególnych jednostek w zarząd katarskiego Nakilat. Ostatnio poinformowano o przejęciu kolejnego Q-Max: Al Mayeda.

Przy okazji poinformowano, że ów metanowiec w okresie II 2009 (oddanie do eksploatacji) - V 2020 odbył 88 podróży o średniej długości marszruty 12,6 tys. Mm i średnim czasie jej trwania ponad 1,5 miesiąca (135m/88). Odliczając 2x remonty klasowe (co 5 lat) po 1-1,5m daje to dokładnie 8 rejsów w roku. Są to wyliczenia ściśle potwierdzające obserwacje ruchu tej klasy metanowców. Q-Maxy od kilku lat pływają wyłącznie w dwóch kierunkach: Katar><Daleki Wschód i Katar><Europa - głównie do Milford Haven + sporadycznie do: Isle of Grain, Dunkierki, Barcelony, Kartageny, Sagunto, Fos-sur-Mer i Zeebrugge. Gdy się nie wnika w szczegóły (m.in. stawki dobo-czarteru), to dziwi dysproporcja: taki majątek i tylko 8 podróży w roku!

Nieprzypadkowo powyższej treści nie podzieliłem na 3-4 osobne wpisy :-)

Wacław Sałaban, maj 2020 roku.

* więcej informacji z komentarza Sylvan91„… zbiornikowiec ten jest bardzo ciekawy. Choć jest większy od FSRU Independence (300x49 m vs 294x46 m) to ma mniejszą pojemność (!). Zastosowano w EL nietypowe zbiorniki - pryzmatyczne (tak się to chyba tłumaczy na język polski) technologii japońskiej firmy IHI. Energy Liberty zbudowano w japońskiej stoczni Japan Marine United Corp. (JMU) w miejscowości Tsu (prefektura Mie). Więcej o zbiornikach IHI: www.motorship.com/news101/lng/new-incarnation-of-japanese-lng-system „

1998 †